بزرگترین اشتباه جهان پهلوان رستم پیلتن(۱)

 

 

 

داستان رستم و سهراب

داستان غم انگیز رستم و سهراب یکی از پر معنی ترین داستانهای حماسی شاهنامه است.این داستان بر ای همه زمانها امکان وقوع دارد. بااین تفاوت که جای رستم و سهراب کسانی دیگر به عرصه نبرد خونبار می آیند!برادر با برادر، دوست با دوست،دایی با فرزند خواهر،عمو با فرزند برادر، پدر هم وطن با فرزند هم وطن.
بعضی ها که بدقت شاهنامه را نخوانده اند بر این تصورند که شاهنامه فقط یک کتاب حماسی است. در حالی که در این کتاب حکیم خردمند و ایران دوست و ایرانی ما فردوسی پدر خرد ایرانی در این داستان به همه ایرانیان اخطار می کند که از دشمنی بی جهت بپرهیزند.
زمانی که کسی از دوست سخن می گوید از گفتگو حرف به میان می آورد، خطایی بزرگ است که از کینه و دشمنی حرف بزنیم.کینه ها در سرزمین ما جان انسانهای بی شماری گرفته که چاشنی آن تکبر و عصبانیت بوده است. به سهراب می نگریم که در دل آرزوی یافتن پدر دارد و در ظاهر ناچار است لباس رزم بر تن کند:


بپوشید سهراب خفتان رزم

سرش پر ز رزم و دلش پر ز بزم


بیامد خروشان بران دشت جنگ

به چنگ اندرون گرزهٔ گاورنگ

سهراب با چهره ا ی خندان به استقبال رستمی می رود که از خشم و کینه بر افروخته است:

ز رستم بپرسید خندان دو لب

تو گفتی که با او به هم بود شب


که شب چون بدت روز چون خاستی

ز پیگار بر دل چه آراستی


ز کف بفگن این گرز و شمشیر کین

بزن جنگ و بیداد را بر زمین


نشنیم هر دو پیاده به هم

به می تازه داریم روی دژم


به پیش جهاندار پیمان کنیم

دل از جنگ جستن پشیمان کنیم


همان تا کسی دیگر آید به رزم

تو با من بساز و بیارای بزم


دل من همی با تو مهر آورد

همی آب شرمم به چهر آورد


همانا که داری ز گردان نژاد

کنی پیش من گوهر خویش یاد

در قبال دوستی خواهی خواستن های سهراب جوان ولی فهمیده و تیز هوش پاسخ جهان پهلوان ما نا امید کننده است. جهان پهلوانی که رستم پیلتن است و نژاد از بزرگان دارد و امید ایر ان و ایرانی است. سهراب از دوستی و گفتگو می گوید و رستم از جنگ با جوانی نو خاسته سخن می راند:


بدو گفت رستم که‌ای نامجوی

نبودیم هرگز بدین گفت‌وگوی


ز کشتی گرفتن سخن بود دوش

نگیرم فریب تو زین در مکوش


نه من کودکم گر تو هستی جوان

به کشتی کمر بسته‌ام بر میان


بکوشیم و فرجام کار آن بود

که فرمان و رای جهانبان بود


بسی گشته‌ام در فراز و نشیب

نیم مرد گفتار و بند و فریب


ناچار سهراب به گشتی گرفتن تن در می دهد:

بدو گفت سهراب کز مرد پیر

نباشد سخن زین نشان دلپذیر


مرا آرزو بد که در بسترست

برآید به هنگام هوش از برت


کسی کز تو ماند ستودان کند

بپرد روان تن به زندان کند


اگر هوش تو زیر دست منست

به فرمان یزدان بساییم دست


از اسپان جنگی فرود آمدند

هشیوار با گبر و خود آمدند

ببستند بر سنگ اسپ نبرد

برفتند هر دو روان پر ز گرد

بکشتی گرفتن برآویختند

ز تن خون و خوی را فرو ریختند

بزد دست سهراب چون پیل مست

برآوردش از جای و بنهاد پست

به کردار شیری که بر گور نر

زند چنگ و گور اندر آید به سر

ناگهان رستم پیلتن خود را اسیر قدرت سهراب جوان می بیند که او را بر زمین انداخته و بر سینه اش نشسته است.رستم
برای گریز دست به حیله میزند:

نشست از بر سینهٔ پیلتن

پر از خاک چنگال و روی و دهن


یکی خنجری آبگون برکشید

همی خواست از تن سرش را برید


به سهراب گفت ای یل شیرگیر

کمندافگن و گرد و شمشیرگیر


دگرگونه‌تر باشد آیین ما

جزین باشد آرایش دین ما


کسی کاو بکشتی نبرد آورد

سر مهتری زیر گرد آورد


نخستین که پشتش نهد بر زمین

نبرد سرش گرچه باشد به کین


گرش بار دیگر به زیر آورد

ز افگندنش نام شیر آورد


بدان چاره از چنگ آن اژدها

همی خواست کاید ز کشتن رها

و سهراب جوان که با بیرنگ آشنا نیست سخن جهان پهل ان و پیلتن ما را می پذیرد و از روی سینه رستم بر می خیزد.رستم به پاس احترام پیران در سنت ایرانی نجات می یابد ولی،:
دلیر جوان سر به گفتار پیر

بداد و ببود این سخن دلپذیر

یکی از دلی و دوم از زمان


سوم از جوانمردیش بی‌گمان

رها کرد زو دست و آمد به دشت


چو شیری که بر پیش آهو گذشت


همی کرد نخچیر و یادش نبود

ازان کس که با او نبرد آزمود

و رستم برای نبردی دیگر آماده می شود:

چو رستم ز دست وی آزاد شد

بسان یکی تیغ پولاد شد


خرامان بشد سوی آب روان

چنان چون شده باز یابد روان

رستم به در گاه خدایی دست دعا بر داشته و از پیروزی خود را می خو اهد و نمی داند که اگر دعایش اجابت شود ا ست که هستی و میراث دار خود را از دست می دهد،:

بخورد آب و روی و سر و تن بشست

به پیش جهان آفرین شد نخست


همی خواست پیروزی و دستگاه

نبود آگه از بخشش هور و ماه


که چون رفت خواهد سپهر از برش

بخواهد ربودن کلاه از سرش

 

رستم ,سهراب ,جهان ,پیلتن ,ایرانی ,گرفتن ,سهراب جوان ,رستم پیلتن ,جهان پهلوان منبع